#czad_i_ogień

W okresie jesienno-zimowym, w domach, w których urządzenia grzewcze oraz przewody kominowe i wentylacyjne są wadliwe lub źle użytkowane wzrasta ryzyko śmiertelnego zatrucia czadem, który nazywany jest także cichym zabójcą.

Corocznie Krajowa Izba Kominiarzy przypomina i apeluje, by kominy: instalację dymową, spalinową oraz wentylacyjną poddawać okresowej kontroli oraz czyszczeniu przez uprawnionego kominiarza. Profesjonalna kontrola kominiarska to nie tylko formalność, lecz główna zasada bezpieczeństwa, zapobiega zaczadzeniom, pożarom, spełniając jeden z podstawowych warunków ubezpieczenia domu. W przypadku stwierdzenia uszkodzeń lub braków właściciel, zarządca lub użytkownik budynku są obowiązani w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli, usunąć stwierdzone uszkodzenia oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem. Szczegółowo reguluje to art. 70 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane. (Więcej informacji: KLIKNIJ TUTAJ)

Tlenek węgla (CO, nazwa zwyczajowa: czad) powstaje podczas procesu niepełnego spalania materiałów palnych - gazu, paliw płynnych i stałych - spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu, niezbędnej do całkowitego spalania. Niebezpieczeństwo zaczadzenia wynika z faktu, że tlenek węgla:

• jest gazem niewyczuwalnym przez zmysły człowieka (bezwonny, bezbarwny, którego nie słychać), 
• blokuje dostęp tlenu do organizmu – zajmuje jego miejsce w czerwonych ciałkach krwi, powodując przy długotrwałym narażeniu (w większych dawkach) śmierć przez uduszenie.

Czad blokuje dostęp tlenu do organizmu, ponieważ łatwiej niż tlen łączy się z hemoglobiną. Tworzy połączenie zwane
karboksyhemoglobiną, które jest trwalsze niż służąca do transportu tlenu z płuc do tkanek oksyhemoglobina (połączenie tlenu z hemoglobiną). Dochodzi więc do niedotlenienia tkanek, co w wielu przypadkach prowadzi do śmierci. Już wdychanie powietrza ze stężeniem 0,16% objętościowego CO, powoduje po dwóch godzinach zgon.

Gdy wystąpią następujące objawy: duszność, ból i zawroty głowy, nudności, wymioty, oszołomienie, osłabienie, przyśpieszenie czynności serca i oddychania to mogą być sygnałem o obecności w pomieszczeniu czadu. W takiej sytuacji koniecznie trzeba przewietrzyć pomieszczenie, wyjść na zewnątrz, zadbać o bezpieczeństwo swojej rodziny, wezwać straż pożarną i zasięgnąć porady lekarskiej. 

Wśród głównych przyczyn zatruć tlenkiem węgla w budynkach mieszkalnych zidentyfikowano niesprawność, wadliwe działanie lub nieprawidłową eksploatację urządzeń grzewczych oraz instalacji wentylacyjnych, spalinowych lub dymowych. A wśród nich:

• niedostosowanie istniejącego systemu wentylacji do standardów szczelności stosowanych okien i drzwi, w związku z wymianą starych okien i drzwi na nowe,
• stosowanie niewłaściwego rodzaju opału przez użytkowników,
• niewłaściwa eksploatacja urządzeń grzewczych – w szczególności niezgodna z  zalecaną w instrukcji producenta,
• podłączanie do wspólnego przewodu kominowego urządzeń grzewczych na różne paliwa,
• wady konstrukcyjne przewodów kominowych,
• niedokładne lub nieterminowe usuwanie zanieczyszczeń z kominów, skutkujące nagromadzeniem się w nich sadzy i innych produktów niepełnego spalania paliwa,

W tym kontekście tragiczne skutki bywają również konsekwencją dokonywania przeróbek, napraw czy konserwacji przewodów kominowych przez niewykwalifikowane osoby oraz udrażniania przewodów kominowych z zastosowaniem cieczy palnych (tzw. wypalanie sadzy).

Co zrobić, aby uniknąć zaczadzenia? 

• Systematycznie czyść, sprawdzaj szczelność i wykonuj przeglądy techniczne przewodów kominowych.
• Użytkuj tylko sprawne techniczne urządzenia, zgodnie z instrukcją producenta.
• Nie zasłaniaj i nie przykrywaj urządzeń grzewczych.
• Nie zaklejaj i nie zasłaniaj kratek wentylacyjnych.
• W przypadku wymiany okien na nowe, sprawdź poprawność działania wentylacji, nowe okna są najczęściej o wiele bardziej szczelne w stosunku do wcześniej stosowanych w budynku i mogą pogarszać wentylację.
• Często wietrz pomieszczenia, w których odbywa się proces spalania, a najlepiej – rozszczelnij trochę okna.
• W trosce o własne bezpieczeństwo rozważ zamontowanie w domu także czujek dymu i gazu. Koszt wyposażenia mieszkania w takie czujki jest niewspółmiernie niski do korzyści, jakie daje ich zastosowanie. Pamiętaj – czujka może uratować Tobie i Twoim bliskim życie! 

(grafika oraz opracowanie na podstawie materiałów Komendy Głównej PSP)