Aktualności GP

„Gospodarka przestrzenna” - geneza pojęcia

12-09-2019

„Gospodarka przestrzenna” czy „przestrzenny ład gospodarki”, a może „organizacja przestrzenna gospodarki”? Zgodnie z definicją wskazaną w Słowniku Języka Polskiego PWN¹, „gospodarka przestrzenna” jest to „dziedzina działalności publicznej i nauki mająca na celu racjonalne wykorzystanie  i zagospodarowanie przestrzeni geograficznej, zgodnie z zasadą harmonijnego kojarzenia celów gospodarczych i długofalowych celów rozwoju cywilizacyjnego.” Mało kto jednak zdaje sobie sprawę jaka jest geneza tej konkretnej nazwy, która tak dobrze przyjęła się w Polsce.

 

Nazwa ta pojawiła się stosunkowo niedawno. W środowisku naukowym przyjmuje się, że nazwa powstała z tłumaczenia tytułu publikacji z 1940 roku Augusta Löscha - "Die räumliche Ordnung der Wirtschaft". Dzieło to zawiera podstawy ogólnej teorii gospodarki przestrzennej, a autor jest uważany za ojca gospodarki przestrzennej jako samodzielnej dziedziny nauki.

Wracając do genezy samej nazwy „gospodarka przestrzenna”, w Polsce po raz pierwszy publikacja ta została wydana w 1961 roku w tłumaczeniu dokonanym przez Kazimierza Dziewońskiego i Witolda Lisowskiego, gdzie tytuł został przetłumaczony jako „gospodarka przestrzenna”. Jednak w wolnym tłumaczeniu tytuł oryginalny znaczy jedynie „organizację przestrzenną gospodarki”, czy też „przestrzenny ład gospodarki”. Nazwa „gospodarka przestrzenna” przyjęła się w Polsce i nie ma innego odpowiednika.

W związku z tym zamiast być może określenia trafniejszego „przestrzenny ład gospodarki”, czy też „organizacja przestrzenna gospodarki”, w Polsce funkcjonuje nazwa „gospodarka przestrzenna”, której życie dali tłumacze – K. Dziewoński i W. Lisowski2.

Ważniejsze daty:

• 1941 rok – data publikacji dzieła Augusta Löscha pt.: "Die räumliche Ordnung der Wirtschaft";
• 1960 rok – tłumaczenie tytułu ww. opracowania w języku polskim jako „gospodarka przestrzenna”;
• 2019 rok – nazwa nadal funkcjonuje i nie ma swojego odpowiednika.

Więcej ciekawostek związanych z Wydziałem Gospodarki Przestrzennej (GP) wkrótce.

__________________________

¹ https://sjp.pwn.pl/;

² Janiszewska A., 2009, Gospodarka przestrzenna - definicje i powiązania z innymi naukami, [w:] E. Klima (red.), Social Factors in Spatial Economy and Spatial Planning, Space-Society-Economy, no 9, Department of Spatial Economy and Spatial Planning, Łódź, s. 11-21.